Pseudoowoce Rosa Rugosa są znane przede wszystkim z wysokiej zawartości witaminy C (w zależności od źródła odnotowuje się od 1200 do 2500 mg/100 g), dzięki czemu owoce róży mają bardzo wysoki potencjał antyoksydacyjny. Jest to zdecydowanie ich największa zaleta, jednak nie jedyna. W owocach Rosa Rugosa znajduje się wiele innych substancji prozdrowotnych, głównie związków polifenolowych takich jak : terpenoidy, fenole, tokoferole, flawonoidy, garbniki i antocyjany o działaniu przeciwutleniajacym ale również przeciwcukrzycowym, przeciwzapalnym, przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym.
Kwasy fenolowe należą do jednej z podklas polifenoli. Najczęściej spotykanymi są te występujące naturalnie w roślinach np. kwas felurowy, kawowy, elagowy i chlorogenowy. Na szczególną uwagę zasługuje kwas elagowy, który występuje w owocach wszystkich roślin z rodziny Rosaceae, m.in. w truskawkach i malinach, jednak wyjątkowo duże stężenia odnotowano w różach owocowych. Badania porównujące zawartość kwasu elagowego w różnych gatunkach róż wykazały, że gatunek Rosa Rugosa zawiera go najwięcej. To właśnie dzięki jego obecności owocom róży przypisuje się właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i antymutagenne.
Kwas elagowy :
- zapobiega wiązaniu się czynników rakotwórczych z materiałem genetycznym,
- neutralizuje wolne rodniki, których produkcja wymyka się z pod kontroli podczas stresu oksydacyjnego. Rodniki tlenowe mogą uszkadzają komórki, a także DNA,
- łączy się z DNA chroniąc go przed czynnikami mutagennymi. Zapobiega zniszczeniu jego struktury
- wspomaga syntezę enzymów fazy II, czyli enzymów detoksykujących. Wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn m.in. o działaniu rakotwórczym
To kilka z wielu mechanizmów działania kwasu elagowego, które hamują powstawanie komórek nowotworowych. Jego współwystępowanie z innymi silnymi przeciwutleniaczami jakimi jest np. likopen sprawia, że owoce róży są bogatym źródłem substancji mogących wspierać terapię przeciwnowotworową np. poprzez spożywanie standaryzowanych, wysokiej jakości suplementów. Badania udowodniły, że kwas elagowy wykazuje silne działanie hamujące proliferację w liniach komórkowych raka okrężnicy, piersi, wątroby, okrężnicy, przełyku i prostaty.
Kwasy fenolowe zawarte w owocach róży mają również potencjał przeciwdrobnoustrojowy. Wykazano bakteriobójcze działanie ekstraktów Rosa Rugosa w stosunku do bakterii Escherichia coli, Salmonella Enteritidis, Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty), Klebsiella pneumoniae czy drożdży Candida Albicans. Przemawia to za zasadnością stosowania owoców róży jako terapii uzupełniającej w przypadku zakażeń skóry, zapalenia płuc, zatruć pokarmowych wywołanych E.Coli i Salmonellą, a także w leczeniu przerostu grzybiczego (SIFO).
Cenną właściwością substancji zawartych w Rosa Rugosa jest ich wybiórcze działanie przeciwdrobnoustrojowe, polegające na bakteriobójczym działaniu tylko w stosunku do bakterii patogennych, a nie bakterii z grupy Lactobacillus czy Bifidobacterium, które są składnikami flory fizjologicznej człowieka. Okazuje się, że produkty pozyskiwane z owoców róży są dobrymi prebiotykami i wspierają wzrost bakterii probiotycznych bytujących głównie w układzie pokarmowym.
Podsumowując owoce róży oprócz witaminy C zawierają wiele innych związków o działaniu prozdrowotnym np. kwasów fenolowych. Jednym z nich jest kwas elagowy, którego główną cechą jest zdolność ochrony materiału genetycznego i tym samym działanie przeciwnowotworowe. Innym kwasom przypisuje się właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, a także przeciwzapalne. Dodatkowa suplementacja dziką różą może wspomagać leczenie chorób nowotworowych, wspierać organizm w trakcie infekcji, a także być źródłem cennych antyoksydantów, które są niezbędne do zachowania pełnego zdrowia.
mgr Justyna Dziomdziora
Bibliografia:
- Cendrowski, Andrzej et al. “Antibacterial and Antioxidant Activity of Extracts from Rose Fruits (Rosa rugosa).” Molecules (Basel, Switzerland) vol. 25,6 1365. 17 Mar. 2020, doi:10.3390/molecules25061365
- Agnieszka Najda, Krystyna Rysiak, Klaudia Świca, Joanna Klepacka, Teresa Rodkiewicz Antyoksydacyjne właściwości owoców wybranych gatunków i odmian róż. EPISTEME 21/2013, t. II s. 225–232 ISSN 1895-2241
- Razungles A., Oszmianski J., Sapis J.P.: Determination of carotenoids in fruits of Rosa sp. (Rosa canina and Rosa rugosa) and of chokeberry (Aronia melanocarpa). J. Food Sci. 1989, 54: 774–775.
- Edyta Kwiatkowska. Kwas elagowy – zawartość w żywności i rola prozdrowotna. Postępy Fitoterapii 4/2010
- Jarosława Rutkowska, Agata Adamska, Magdalena Pielat, Małgorzata Białek. Porównanie składu i właściwości owoców dzikiej róży (rosa rugosa) utrwalanych metodami liofilizacji i suszenia konwencjonalnego. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 4 (83), 32 – 43
- Anna Parus Przeciwutleniające i farmakologiczne właściwości kwasów fenolowych. Postępy Fitoterapii 1/2013.
- Joanna Kołodziejczyk-czepas, Magdalena Szejk, Anna Pawlak, Halina M. Żbikowska. Właściwości przeciwutleniające kwasu kawowego i jego pochodnych. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2015, 3 (100), 5 – 17
